Alnadwah
International Conference on Syariah, Law and Science (CFORSJ i-CONF)

BIDANGKUASA HIBAH AMANAH: SATU TINJAUAN RINGKAS DI MAHKAMAH SYARIAH

Date Published : 25 November 2024

Contributors

Mohamed Fouzi Mokhtar

Author

Wan Abdul Fattah Wan Ismail

Author

Ahmad Syukran Baharuddin

Author

Keywords

Hibah amanah bidangkuasa mahkamah Mahkamah Sivil Mahkamah Syariah

Proceeding

Vol. 2 No. 1 (2024): CFORSJ Procedia

Track

Article

License

Copyright (c) 2024 Mohamed Fouzi Mokhtar; Wan Abdul Fattah Wan Ismail; Ahmad Syukran Baharuddin;

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

Abstract

Perbezaan utama antara hibah mutlak dan hibah amanah adalah berkaitan dengan pemilikan harta hibah. Pemilikan harta dalam hibah mutlak hendaklah dipindahkan sepenuhnya kepada penerima hibah, dan pemberi hibah tidak lagi mempunyai hak atau kepentingan terhadap harta tersebut. Dalam perkara ini, penerima masih dapat menikmati faedah daripada harta tersebut walaupun harta berkenaan telah dipindahkan kepada benefisiari apabila menggunakan produk hibah amanah. Pelaksanaan hibah amanah ini dilakukan dengan mengubah beberapa ciri asal kontrak hibah dengan mengenakan syarat-syarat tertentu berdasarkan syarat ‘umrā dan ruqbā untuk meningkatkan keberkesanan perancangan hartanah alternatif. (Nazrul Hazizi Noordin, et. al. 2016) Namun, pelaksanaan hibah amanah ini tidak disokong oleh undang-undang yang jelas bahkan menimbulkan persoalan berkaitan mahkamah yang kompeten untuk mendengar hibah amanah ini. Makalah ini bertujuan untuk melihat berkaitan persoalan undang-undang yang menjadi permasalahan utama kepada keberkesanan pelaksanaan hibah amanah ini. Kajian perundangan ini berbentuk kualitatif menggunakan pendekatan kajian dokumentasi. Metode analisis yang digunakan adalah analisis kandungan terhadap data-data yang diperolehi daripada dokumen-dokumen ilmiah seperti buku, artikel serta laporan kes dari jurnal dalam isu berkaitan keterangan dokumen dan hibah dari perspektif prinsip Syariah. Hasil kajian mendapati bahawa permasalahan bidangkuasa ini berpunca daripada pelaksanaan hibah amanah ini telah menggabungkan perkara yang berada di dalam bidangkuasa Mahkamah Syariah dan juga Mahkamah Sivil dalam pelaksanaan hibah amanah tersebut. Kesimpulannya, suatu usaha untuk menggubal undang-undang khusus berkaitan amanah menurut Islam hendaklah dilaksanakan dengan segera bagi menyelesaikan konflik bidangkuasa ini.

References

Abdul Hamid Mohamad. (2006). Bidang kuasa Mahkamah Sivil dalam Pentadbiran Harta Amanah di Malaysia. In Siti Mashitoh Mahamood (Ed.), Harta Amanah Orang Islam di Malaysia (pp. 93–106). Universiti Malaya.
Adilah Mohd Sa’afie & Mohd Zamro Muda. (2018). Garis panduan penentuan kesahan hibah di Mahkamah Tinggi Syariah. Prosiding Kolokium Antarabangsa Siswazah Pengajian Islam 2016 (KASPI2016), 40. UKM Bangi.
Akmal Hidayah Halim, & Tajul Aris Ahmad Bustami. (2017). Pelaksanaan hibah amanah sebagai suatu instrumen pengurusan harta Islam di Malaysia. Kanun, 29, 7.
Akta Pentadbiran Undang-undang Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1993 (Akta 505).
Akta Undang-undang Keluarga Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1984 (Akta 303).
Alias Azhar, Mohammad Azam Hussain, Muhammad Hafiz Badarulzaman, & Fauziah Mohd Noor. (2014). Pengurusan harta dalam Islam: Perspektif hibah di Malaysia. Journal of Human Development and Communication, 3, 122–123.
Amir Husin Mohd Nor, Wan Abdul Fattah Wan Ismail, Lukman Abdul Mutalib, Hasnizam Hashim, & Ahmad Syukran Baharuddin. (2018). Kaedah-kaedah pembuktian kes hibah di Mahkamah Syariah di Malaysia: Rujukan kes-kes dalam jurnal hukum. Malaysian Journal of Syariah and Law, 6(3), 31.
Enakmen Mahkamah Syariah (Kedah) 2008.
Enakmen Mahkamah Syariah (Negeri Sabah) 2004.
Enakmen Mahkamah Syariah (Terengganu) 2001.
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Johor) 2003.
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Melaka) 2002.
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Pahang) 1991.
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Perak) 2004.
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Pulau Pinang) 2004.
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Selangor) 2003.
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Sembilan) 2003.
Enakmen Pentadbiran Mahkamah Syariah (Kelantan) 1998.
Habsah Bakar. (2006). Pengalaman Amanah Raya Berhad (ARB) dalam pentadbiran harta amanah orang Islam. In Siti Mashitah Mahamood (Ed.), Harta Amanah Orang Islam di Malaysia (pp. 133–148). Universiti Malaya.
Mohd Adib Abd Muin, Mohd Sollehudin Shuib, Azizi Abu Bakar, Muhammad Ahmad, Shuhairimi Abdullah, & Azizan Bahari. (2015). Pelaksanaan hibah dalam keusahawanan sosial Islam: Satu tuntutan agama. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/281107727
Mohd Nasir Ali Aminuddin Adnan. (2016). Hibah amanah hartanah. In Seminar Antarabangsa Akidah, Dakwah dan Syariah 2016 (Irsyad 2016) (p. 2159). Shah Alam, Selangor.
Mohd Zamro Muda, Nurnazirah Rosdi, & Noor Lizza Mohamed Said. (2023). Analisis perundangan dan kes hibah amanah di Malaysia. International Journal of Islamic Thought, 23, 80.
Mohd Zamro Muda. (2018). Hibah amanah daripada perspektif perundangan & syarak. Kertas Kerja Executive Talk: Isu-isu dalam Perbankan & Kewangan Islam. Bahagian Latihan, Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia (JKSM), Shah Alam, 17 April.
Mustofa al-Khin, Mustofa al-Bugho, & Ali Al-Syarbaji. (2014). Al-Fiqh al-Manhaji: Muamalat dan kewangan Islam dalam fiqh al-Syafi’i (Zulkifli Mohamad al-Bakri, Trans.). Selangor: Darul Syakir Enterprise.
Nasrul Hisyam Nor Muhammad. (2011). Hibah dalam undang-undang Islam: Prinsip dan amalan. Universiti Teknologi Malaysia.
Nazrul Hazizi Noordin, Muhammad Issyam Ismail, Muhammad Hadi Abd Rahman, & Siti Nurah Haron. (2016). Re-evaluating the practice of hibah trust in Malaysia. Humanomics, 32(4), 426.
Noor Lizza Mohamed Said, Wan Amirul Adli Wan Ayub, Mohd Zamro Muda, Adnan Mohamed Yusoff, & Mohd Izhar Mohd Kassim. (2019). Pengamanahan dalam perancangan harta orang Islam. Jurnal Islamiyyat, 41(2), 71–79.
Nur Liyana Izzati Mohd Saufi, & Noor Lizza Mohamed Said. (2020). Amanah: Produk perancangan harta Muslim di Wasiyyah Shoppe Berhad. BITARA International Journal of Civilizational Studies and Human Sciences, 3(3), 132–134.
Nurul Huda Ahmad Razali, Fadhilah Abdul Ghani, Nurul Farhanah Mohd Nasir, & Munirah Selamat. (2018). Tinjauan hibah dalam undang-undang pentadbiran harta Islam di Malaysia: Masalah dan solusi. Journal of Islamic, Social, Economics and Development, 3(15), 13.
Nurul Huda Ahmad Razali, Fadhilah Abdul Ghani, Nurul Farhanah Mohd Nasir, & Munirah Selamat. (2018). Tinjauan hibah dalam undang-undang pentadbiran harta Islam di Malaysia: Masalah dan solusi. Retrieved from http://www.mycite.my/en/files/article/136577
Ordinan Mahkamah Syariah (Negeri Sarawak) 2001.
Perlembagaan Persekutuan.
Rositah Kambol. (2019). Pengurusan harta orang Islam melalui hibah: Isu dan penyelesaian. Journal of Law & Governance, 2(1), 100.
Sharbini, M. al-K. al-. (1995). Mughni al-Muhtaj (Vol. 2). Beirut: Dar al-Fikr.
Siti Rashidah Ismail, & Noor Lizza Mohamed Said. (2019). Pelaksanaan hibah dalam produk takaful: Perspektif fuqaha. Journal of Advanced Research in Social and Behavioural Sciences, 15(1), 59.
Wan Ismail, W. A. F., A Rashid, M. R., Mas'ad, M. A., Abdul Shukor, S., Abdul Mutalib, L., Baharuddin, A. S., … Alias, M. A. A. (2021). Konsep Pelaksanaan Hibah Bagi Kes-Kes Maradh Al-Mawt COVID-19 Dalam Kalangan Orang Islam di Malaysia: The Concept of Implementation of Hibah for The Cases of Maradh Al-Mawt COVID-19 Among Muslims in Malaysia. Malaysian Journal of Syariah and Law, 9(1), 61–72. https://doi.org/10.33102/mjsl.vol9no1.272

Downloads

How to Cite

Mokhtar, M. F. ., Fattah Wan Ismail, W. A. ., & Baharuddin, A. S. . (2024). BIDANGKUASA HIBAH AMANAH: SATU TINJAUAN RINGKAS DI MAHKAMAH SYARIAH. International Conference on Syariah, Law and Science (CFORSJ I-CONF), 2(1), 112-121. https://alnadwah.usim.edu.my/cforsjiconf/paper/view/81